Levenstestament: waarom, hoe & meerwaarde
In een levenstestament legt u uw wensen vast voor het geval u in de toekomst niet meer zelf keuzes kunt maken. In een levenstestament wijst u personen aan die dan namens u mogen optreden. Deze bevoegdheid kunt u op allerlei terreinen geven. U kunt iemand een volmacht geven over uw juridische en financiële zaken, maar ook over medische en persoonlijke zaken.
Een levenstestament is een notariële akte. U kunt zo’n testamentvorm dus alleen bij de notaris opstellen.
| TESTAMENT VS. LEVENSTESTAMENT In een testament regelt u de zaken voor wanneer u er niet meer bent. In een levenstestament regelt u de zaken die gelden tijdens uw leven. |
Wanneer stelt u een levenstestament op?
U kunt een levenstestament opstellen voor de geval dat u in de toekomst wilsonbekwaam wordt. Dit kan bijvoorbeeld veroorzaakt worden door ziekte of een ongeval.
Als iemand wilsonbekwaam is, dan betekent dit dat de persoon niet in staat is om zelfstandige beslissingen te nemen of zeigen belangen te behartigen.
Als u een levenstestament opstelt, betekent dit dus niet dat u vanaf dat moment de regie uit handen geeft. U blijft wilsbekwaam. U bepaalt ook zelf in het levenstestament wanneer welke volmacht ingaat.
Een medische volmacht kan bijvoorbeeld ingaan wanneer u in coma ligt. Een financiële of juridische volmacht wanneer een arts dementie constateert.
Er zijn veel mogelijkheden. Denk er goed over na wat uw wensen zijn.
Meer over de begrippen wilsbekwaamheid en wilsonbekwaamheid leest u in het artikel ‘Wilsbekwaam en het levenstestament’.
Volmachtgever en gevolmachtigde
Laat u een levenstestament opstellen? Dan bent u de “volmachtgever”. U wijst een of meerdere personen aan die namens u beslissingen kunnen nemen en uw belangen mogen behartigen. De persoon die dit namens u mag doen, is de “gevolmachtigde”.
Als u een levenstestament laat maken, bepaalt u zelf hoe ver deze bevoegdheden gaan. U kunt ze zo beperkt en zo uitgebreid maken als u zelf wilt.
Wat staat er in een levenstestament?
Een levenstestament kan gaan over verschillende thema’s. U bepaatn over welke onderwerpen u uitgangspunten vast wilt vastleggen. We bespreken er een aantal.
Financiële zaken
U kunt in een levenstestament een gevolmachtigde aanwijzen die uw financiële zaken mag gaan beheren. U kunt zelf bepalen hoeveel bevoegdheid de gevolmachtigde krijgt om beslissingen te nemen. Deze beslissingen kunnen betrekking hebben op het beheren van bankrekeningen, het verkopen of beheren van onroerend goed en het afhandelen van belastingzaken.
Ook kunt u de gevolmachtigde de bevoegdheid geven om schenkingen te doen. U kunt precies omschrijven wanneer, aan wie, tot welk bedrag de bevoegdheid geldig is.
| PRAKTIJKSITUATIE Johan houdt er rekening mee dat hij in de toekomst zal worden opgenomen in een zorginstelling. Hij weet dat hij in dat geval verplicht is een eigen bijdrage te betalen. Deze eigen bijdrage is hoog als hij nog beschikt over een groot eigen vermogen. Johan neemt daarom een extra regel op in zijn levenstestament. Hij machtigt de gevolmachtigde om na opname in een zorginstelling extra schenkingen te doen aan zijn kinderen. Zo wordt het vermogen van Johan kleiner (en zijn eigen bijdrage lager). Doot de schenking komt het geld ten goede van zijn kinderen. |
Nogmaals, alle details kunt u zelf invullen. Bedenk ook dat schenken niet altijd gunstig is. Het kan nadelig zijn voor u en aan wie u wilt schenken. Het is daarom goed om alles te overdenken en advies in te winnen.
Benoeming van een professionele gemachtigde
Financiële zaken zijn soms complex. Sommige mensen vinden het daarom fijn om te weten dat hun financiële middelen goed worden beheerd als zij dat zelf niet meer kunnen. Zij maken gebruik van een speciale bankier of (erfrecht)advocaat. Waarom, en hoe werkt dat? U leest meer over in het artikel ‘gevolmachtigde of levensexecuteur benoemen’.
Vroegtijdig uitkeren van een legaat
Misschien heeft u in uw testament een of meerdere legaten opgenomen. Hierin kunt u bepaalde items nalaten aan personen of organisaties. Bijvoorbeeld de oude piano of een bepaald schilderij of antiek kastje.
U kunt in uw levenstestament opnemen dat – onder bepaalde omstandigheden – de legatarissen (ontvangers van het legaat) deze items voortijdig ontvangen. Bijvoorbeeld als u naar een zorginstelling verhuist en uw woning (eerder dan bij uw overlijden) leeggeruimd moet worden.
Medische zaken
In principe mag u alleen zelf beslissingen nemen over uw medische zaken. Artikel 11 van De Nederlandse Grondwet stelt:
“Ieder heeft, behoudens bij of krachtens de wet te stellen beperkingen, recht op onaantastbaarheid van zijn lichaam.”
De toelichting hierop verklaart de betekenis: “Iedereen mag zelf bepalen wat er met zijn of haar lichaam gebeurt.” Dit is vergaand. Als er een moment komt waarop u zeer ernstig ziek bent en weinig meer kan, mag uw partner of kind niet namens u medische beslissingen nemen.
Misschien wilt u juist wel dat bijvoorbeeld uw partner of kind namens u medische beslissingen mogen nemen. Zij kunnen ook uw medische wensen communiceren wanneer u dat zelf niet meer kunt.
Witl u dit? Dan moet dit worden vastgelegd in een levenstestament. U kunt een of meerdere gevolmachtigden aanwijzen.
U kunt direct in het levenstestament uw medische wensen laten noteren. U kunt ook verwijzen naar onderhandse documenten waarin uw medische wensen staan. “Onderhands” houdt in dat het document geldig is als u ze zonder notaris opstelt.
Onderhandse documenten
Voorbeelden van onderhandse documenten zijn een euthanasieverklaring of een behandelverklaring. U kunt deze verklaringen aanpassen als uw wensen veranderen. U hoeft er dus niet voor terug naar de notaris.
Gratis intake
Heeft u een erfrechtvraagstuk? Dan kunt u bij Erfrechtshulp.nl vertrouwen op een ervaren en gespecialiseerde advocaat die uw belangen behartigt. Neem contact op voor een gratis intake.
Juridisch
Ook op juridisch gebied kunt u in een levenstestament een gevolmachtigde aanwijzen. Als u te maken krijgt met juridische procedures, dan kan deze persoon namens u optreden.
Het kan gaan om tal van juridische zaken. Wij merken natuurlijk dat er op het gebied van nalatenschappen vaak juridisch getouwtrek is. We bieden gevolmachtigden graag een helpende hand.
